Αναβάλλω σημαίνει μεταθέτω κάτι για αργότερα, είτε πρόκειται για κάποια απόφαση που πρέπει να πάρω, είτε για κάτι που πρέπει να κάνω.
Και αυτό δεν θα ήταν κακό εάν σε κάποιες, αρκετές θα έλεγα, περιπτώσεις δεν είχε σοβαρές και πολλές φορές μη αναστρέψιμες συνέπειες ακόμα και για την ίδια μας την ζωή.
Η αναβλητικότητα είναι μια επιλογή και όπως κάθε επιλογή έχει το τίμημά της!
Οι έρευνες δείχνουν ότι η τάση για αναβλητικότητα στις μέρες μας, συμπίπτει με τα δεδομένα των σύγχρονων κοινωνιών που θέλουν διαρκώς πιο έντονους καθημερινούς ρυθμούς, με πολλαπλές δραστηριότητες, υποχρεώσεις και deadlines που πρέπει να τηρούνται σχεδόν αμείλικτα. Σε αυτές τις συνθήκες, η αναβλητικότητα ουσιαστικά λειτουργεί ως άμυνα και βοηθά το άτομο να μην κατακλυστεί από το άγχος. Επίσης η αναβλητικότητα αποτελεί μια δυνατότητα προσαρμογής του ατόμου, που το οδηγεί να βάζει σαν προτεραιότητα το άμεσο όφελος, χωρίς να δίνει έμφαση στις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις που αυτή η επιλογή μπορεί να έχει, χωρίς να σκέφτεται το τίμημα που θα πρέπει να πληρώσει για αυτήν την απόφαση αργότερα.
Η τακτική της αναβλητικότητας επιτρέπει στο άτομο «να προστατεύσει την εικόνα του» μεταθέτοντας την ευθύνη για το αποτέλεσμα σε παράγοντες έξω από τον ίδιο προσωπικά.
Τα στατιστικά στοιχεία όμως αναφέρουν ότι, η τάση για αναβλητικότητα κοστίζει! Ένα συνηθισμένο παράδειγμα είναι το φορολογικό όπου η όποια αναβλητικότητα μπορεί να αποφέρει υψηλό κόστος λόγω των προστίμων που πρέπει τελικά να πληρωθούν. Ο χώρος της υγείας επίσης επηρεάζεται σημαντικά από την τάση των ανθρώπων να αναβάλλουν την εξέταση ζητημάτων υγείας (από φόβο, αδιαφορία, έλλειψη χρημάτων) με αποτέλεσμα σημαντικά προβλήματα σε θέματα έγκαιρων διαγνώσεων, πρόληψης και κόστους. Στα θέματα υγείας βέβαια οι συνέπειες δεν είναι τόσο απλές όπως ένα φορολογικό πρόστιμο, αλλά πολλές φορές είναι μη αναστρέψιμες και καθοριστικές για την ζωή μας!
Ένας επίσης σημαντικός τομέας ο οποίος μάλιστα συνδυάζει τις συνέπειες και των οικονομικών και της υγείας, είναι ο ασφαλιστικός. Η αναβλητικότητα εδώ μπορεί να έχει όχι μόνο οικονομικές συνέπειες, όπως θα περίμενε κανείς, αλλά και καταστροφικές καθιστώντας τον έναν τομέα που πρέπει να λαμβάνουμε σοβαρά υπ όψιν μας από νωρίς στην ζωή μας.
Σε νεαρή ηλικία θεωρούμε πως δεν χρειάζεται να νοιαστούμε για ασφάλιση υγείας γιατί η υγεία μας είναι άριστη, άρα πεταμένα λεφτά ή θεωρούμε πως έχουμε χρόνια ακόμα για να ανησυχήσουμε για την σύνταξή μας (θυμάμαι ακόμα την απορία στο πρόσωπο του γιού μου όταν στα 18 του, του μίλησα για την αναγκαιότητα δημιουργίας συνταξιοδοτικού προγράμματος!!).
Ακόμα όμως και αργότερα όταν έχουμε να ικανοποιήσουμε τις ανάγκες της οικογένειάς μας δεν σκεπτόμαστε το πως αυτή θα διατηρήσει το βιοτικό της επίπεδο, αν εμείς σταματήσουμε να υπάρχουμε. Κλείνουμε τα αυτιά και τα μάτια επιλέγοντας να ασχοληθούμε με το σήμερα και να αναβάλουμε όποια σκέψη, όποια απόφαση και κατά συνέπεια να αναλάβουμε, το οικονομικό αλλά και όχι μόνο, ρίσκο!
Και όπως λέει ο Χόρχε Μπουκάι:
«Είμαστε αναγκαστικά συνένοχοι σε όλα όσα μας συμβαίνουν, γιατί με τον άλφα ή βήτα τρόπο έχουμε επιλέξει να μας συμβούν!
Μία από τις ιστορίες του που δείχνει πολύ καθαρά τον τρόπο με τον οποίο (δεν) σκεπτόμαστε και το ρίσκο που αναλαμβάνουμε για κάτι που μας φαίνεται άχρηστο, ξένο και μακρινό όπως η ασφάλιση (υγείας, σύνταξης, προστασίας οικογένειας κλπ) είναι η ιστορία με τις γραβάτες!
Ένας άνθρωπος προχωράει απελπισμένος στην έρημο. Μόλις έχει πιει την τελευταία σταγόνα νερό από το παγούρι του. Ο ήλιος που καίει πάνω από το κεφάλι του και οι γύπες που τον περιτριγυρίζουν, προμηνύουν το επικείμενο τέλος του.
“Νερό!” φωνάζει. “Νερό! Λίγο νερό!“
Βλέπει από δεξιά να έρχεται προς το μέρος του ένας βεδουίνος πάνω σε μια καμήλα.
“Δόξα τω Θεώ!” λέει. “Νερό σε παρακαλώ… νερό!“
“Δεν μπορώ να σου δώσω νερό” του λέει ο βεδουίνος. “Είμαι έμπορος, και το νερό είναι απαραίτητο για να ταξιδεύει κανείς στην έρημο.“
“Πούλησέ μου λίγο νερό” τον εκλιπαρεί εκείνος. “Θα σε πληρώσω…“
“Αδύνατον “εφέντη”. Δεν πουλάω νερό, πουλάω γραβάτες.“
“Γραβάτες;;;;“
“Ναι, κοίτα τι ωραίες γραβάτες… Αυτές εδώ είναι ιταλικές και είναι προσφορά, οι τρεις δέκα δολάρια… Κι αυτές εδώ, από ινδικό μετάξι, αθάνατες… Κι αυτές εδώ…“
“Όχι… Όχι… Δεν θέλω γραβάτες, νερό θέλω… Φύγε! Φύγεεεε!“
Ο έμπορος συνεχίζει το δρόμο του, και ο διψασμένος εξερευνητής προχωράει σταθερά μέσα στην έρημο.
Σκαρφαλώνει σ’ ένα αμμόλοφο και βλέπει να έρχεται από αριστερά άλλος έμπορος.
Οπότε, τρέχει προς το μέρος του και του λέει: “Πούλησέ μου λίγο νερό, σε παρακαλώ…“
“Νερό δεν γίνεται” του απαντάει ο έμπορος, “έχω όμως να σου προσφέρω τις καλύτερες γραβάτες της Αραβίας…“
“Γραβάτες!!! Δεν θέλω γραβάτες! Θέλω νερό!” φωνάζει ο άνθρωπος απελπισμένος.
“Έχουμε προσφορά” επιμένει ό άλλος. “Αγοράζοντας δέκα γραβάτες, παίρνεις ακόμη μία δωρεάν…“
“Δεν θέλω γραβάτες..!!!“
“Μπορείς να πληρώσεις σε τρεις άτοκες δόσεις και με πιστωτική κάρτα. Έχεις πιστωτική κάρτα;“
Φωνάζοντας έξαλλος, ο διψασμένος συνεχίζει το δρόμο του προς το πουθενά.
Λίγες ώρες αργότερα κι ενώ σέρνεται πια, ο ταξιδιώτης σκαρφαλώνει σ έναν ψηλό αμμόλοφο κι από κει ατενίζει τον ορίζοντα.
Δεν μπορεί να πιστέψει αυτό που βλέπουν τα μάτια του. Μπροστά, στα χίλια μέτρα, βλέπει καθαρά μια όαση. Μερικούς φοίνικες και μια απίστευτη βλάστηση γύρω από τη γαλάζια αντανάκλαση του νερού.
Ο άντρας τρέχει προς τα εκεί φοβούμενος μήπως είναι οφθαλμαπάτη. Δεν είναι όμως, η όαση είναι αληθινή.
Το μέρος φυλάσσεται. Το προστατεύει ένας φράκτης με μία μόνο είσοδο που τη φυλάει ένας φρουρός.
“Σας παρακαλώ, αφήστε με να περάσω. Χρειάζομαι νερό… νερό. Σας παρακαλώ…“
“Αδύνατον, κύριε.
Απαγορεύεται αυστηρά η είσοδος χωρίς γραβάτα.“
Και έρχεται η στιγμή που η «γραβάτα» είναι πιο αναγκαία από οτιδήποτε άλλο έχεις επιθυμήσει στην ζωή σου, μα εκείνη την στιγμή, δύο σενάρια μπορούν να υπάρξουν:
- Το ένα να πληρώσεις πολύ πολύ ακριβά την «γραβάτα» που χρειάζεσαι, γιατί τα δεδομένα πια είναι εναντίον σου (ηλικία, επιβαρυμένη κατάσταση υγείας κ.α.) αλλά την έχεις ανάγκη.
- Το άλλο να μην μπορείς, όσα κι αν είσαι διατεθειμένος να δώσεις, να αγοράσεις την «γραβάτα» που χρειάζεσαι και αυτό είναι το χειρότερο!
